وسایل کمکی که برای بیمارانی با مشکل اسکلتی و عضلانی ساخته می شود به طور کلی ارتوز اطلاق می گردد.البته اسامی دیگری از جمله بریس ،اسپیلنت نیز گفته می شود ولی ارتوز وازه کاملتری برای توصیف وسایل کمکی می باشد .
ارتوز ها بطور کلی چند هدف کلی را دنبال می کنند :
ارتوز ها براساس منطقه ای از بدن که دربرمیگیرند به ارتوزهای اندام فوقانی ،اندام تحتانی ،ارتوزهای ستون فقرات طبقه بندی می شوند .
در زیر به معرفی مهمترین و پرکاربردترین ارتوزهای اندام تحتانی میپردازیم :
(ای اف او):AFO
به ارتوزهای که کارکرد اصلی انها بر روی مچ پا می باشد گفته می شود و انواع متفاوتی دارد و یکی ازپرکاربردترین وسیله های تجویزی برای کلینیک های ارتوز و پروتز می باشد.
هدف اصلی درمانی آن ، پوزیشن دهی و حفظ عملکرد مچ پا و پا می باشد.
مهمترین مواردی که AFOها تجویز می شود :
دراپ فوت
اسپلنت شبانه
فلج عصب پرونئال
همی پلژی
اسیب های نخاعی
جلوگیری از افتادگی مچ پا
این ارتوز از جنس ورق های ترموپلاستیکی پلی پروپلینی می باشد.
البته در بعضی موارد فلز و کفش هم ساخته می شود .
KAFO کافو :
کارکرد اصلی این دسته از ارتوزها بر روی مفاصل مچ و زانو می باشد و به شکل ها مختلفی ساخته می شود .مفصل هایی که برای آن به کار برده می شود می تواند مدرج یا دراپ لاک یا غیره باشد .
جنس آن می تواند ترموپلاستیکی ،کربنی یا ... باشد .
:KNEE CAGE(زانوبندها)
به زانوبندهایی که با اهداف درمانی مختلف با نظر دکترجراح ارتوپد ساخته می شود ،اطلاق می گردد . مفاصل زانوبند بسته به عارضه ی بیمار و هدف درمانی مد نظر ما می تواند مدرج یا قفل دار باشد .
شل های ساق و رانی زانوبند براساس محیط اندام های بیمار طراحی و ساخته می شود .مفاصل آن نیز بر اساس فرم زانوی بیمار فرم داده می شود .
همان طور که گفتیم خود زانوبندها هم اقسام مختلفی دارند .
تصویر یکی از پرکابردترین زانوبند
یکی دیگر از زانوبندهای پرکاربردی که در کلینیک های ارتوز و پروتز طراحی و ارائه می گردد زانوبند سه نقطه فشار جهت اصلاح برشکلی های زانو در صفحه فرونتال می باشد .
برای مواردی که بیمار دچار عارضه زانوی ضربدری و زانوی پرانتزی می باشد یا مواردی که فشار باید از یک قسمت زانو برداشته شود(مثلا در افرادی دچار آرتروز زانو هستند) از این زانو بند استفاده می شود به این زانوبند GENO VARUM/VALGUM CORRECTION یا به اختصار G.V.C گفته می شود .
زانوبند مخصوص عقب زدگی زانو :
افراد بسیاری وجود دارند که به دلایل فراوان دچار عقب زدگی زانو می باشند .
این مشکل باعث اختلال فراوان در راه رفتن می شود و باعث افزایش چندبرابری مصرف انرزی شده و باعث آسیب جدی به لیگامان زانو شده و آثار مخربی در مفاصل دیگر ایجاد می کند .
ما در موسسه ارتوپدی فنی سلیمانی بیمارانی که دچار عقب زدگی زانو می باشند را با یک وسیله کمکی بسیار سبک و کم حجم و بسیار راحت مهارمی کنیم.
:PTB BRACE
در مواردی که بیمار دچار شکستگی ساق یا پاشنه یا نکروز استخوان تالوس می باشد این ارتوز تجویز می شود.
از این بریس برای برداشتن وزن از روی استخوان تیبیا ومجموعه فوت و تسریع در راه رفتن دوباره بیمار استفاده می شود .
برای ساخت این ارتوز از اندام بیمار قالبگیری انجام می شود .سپس قالب اصلاح می شود و شل ها و بارهای بریس روی قالب اختصاصی اصلاح شده بیمار،فرم دهی می شود .
شل ها از جنس ترموپلاستیک می باشند و بخش پا نیز از کفش و رکاب یا ترموپلاستیک ساخته می شود.
Night splint AFO
عملکرد اصلی این بریس بر روی مچ پا می باشد .
در بسیاری از موارد از جمله آسیب های تروماتیک ناحیه مچ ،آسیب های نخاعی ،سکته و ...با توجه به اینکه برنامه اصلی در توانبخشی در اندام تحتانی،حفظ دامنه حرکتی و جلوگیری از بروز کانتراکچر می باشد استفاده از ارتوز Night splint AFOمی تواند بسیار ارزشمند باشد .
اصولا مچ پا در مواقع آسیب دیدگی تمایل دارد در جهت پلنتار فلکشن قرار بگیرد زیرا عضلات پلنتار فلکسوری (عضلات خلف ساق ) نسبت به عضلات قدام ساق قوی تر هستند .
ارائه این وسیله انحصارا در مراکز ارتوپدی فنی می باشد .
